کد مطلب:32222 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:23

گنجینه پرسمان » اعتقادات

وسوسه شيطان چه مراحلي دارد؟

شيطان، براي گمراه كردن فرزندان آدم، گام به گام، وسوسههاي خود را آغاز ميكند. ترديدي نيست، فردي كه هنوز به گناه آلوده نشده، حتي از گناهان كوچك نيز اجتناب ميورزد، يك مرتبه نميتوان او را به گناهان بزرگ وادار نمود. در اين مورد، ابتدا شيطان او را وسوسه ميكند كه موارد شبههناك و اموري كه يقين به حرمت آن ندارد، مرتكب شود; در مرحله بعد به انجام گناهان كوچك او را وسوسه نموده و در مرحله سوم او را به گناهان بزرگ وا ميدارد; در اين مرحله نيز از گناهاني كه در مرتبه پايينترند، آغاز كرده و گام به گام فرد را به گناه بزرگتر ميكشاند.

اگر انسان در همان مرحله نخست، با قدرت ايمان و ياد خدا خود را حفظ كند و حتي از امور شبههناك و مشكوك اجتناب ورزد، قطعاً وسوسه شيطان، براي مرحله بعدي مؤثر نيست، لكن اگر در گام نخست، به دنبال شيطان حركت كند، در گامهاي بعدي حفظ خود از ارتكاب گناه، مشكلتر است.

شايسته است، با ذكر مثالي، مطلب را بهتر روشن كنيم، جواني پاك دامن و عفيف، كه هنوز به فساد اخلاق كشيده نشده، و كاملاً خود را حفظ كرده، شيطان براي انحراف او در نخستين مرحله، او را به ارتكاب زنا وسوسه نميكند، بلكه او را به دوستي و معاشرت با افراد آلوده دعوت مينمايد. در مرحله بعد او را به نگاه به نامحرمان و چشمچراني به ناموس مردم وا ميدارد، سپس گفتوگو و صحبت با نامحرم را توجيه كرده سرانجام وي را به فحشا و فساد اخلاقي وادار ميكند.

و سرّ اين كه قرآن به مردان و زنان مؤمن دستور ميدهد كه چشمان خود را از نگاه به نامحرمان بپوشانند همين است،(سوره نور، آيات 29 و 30.) كه اين عمل، نخستين دام شيطان براي آلوده كردن فرد به گناهان بزرگتر است.

امام صادقدر اينباره ميفرمايد: نگاه و چشمچراني به نامحرمان، تيري از تيرهاي شيطان بوده كه زهرآلود است، و چه بسيار از نگاههايي كه حسرت و پشيماني طولاني در بر دارد.(وسائل الشيعه، شيخ حرّ عاملي، ج 14، ص 138.)

بديهي است تير مسمومي كه به انسان اصابت كند او را نقش بر زمين كرده قدرت حركت را از وي سلب مينمايد. شيطان نخست لذتها و تمايلات نفساني را براي انسان زينت داده، باطل را در لباس حق، زشت را در چهره زيبا، دروغ را در پوستهاي از راست قرار ميدهد; با وعدهها و آرزوها، انسان را سرگرم ميكند و حتي مردان بزرگي، مانند ابراهيمغ را وسوسه كرده به او ميگويد: خوابي كه ديدهاي تا فرزندت را ذبح كني، شيطان است و از آن اطاعت مكن. هم چنين آدم و حوّا را وسوسه ميكند دليل اين كه خداوند شما را از خوردن ميوة آن درخت نهي كرده آن است كه اگر بخوريد، هميشه جاويد و زنده خواهيد ماند، زيرا شجره خُلد (جاوداني) است،(طه، آيه 120.) و سوگندهاي شديدي ياد كرد كه من خيرخواه شما هستم;(اعراف، آيه 20.) به اين خاطر آن دو فريب خوردند و گرفتار دامهاي شيطان شدند.

در پايان توجه به دو نكته لازم است:

الف ـ شيطان در يك مرحله خاص، انسان را رها نميكند، بلكه وسوسه را ادامه داده تا او را به آخرين مرحله سقوط و نيستي و ارتكاب بزرگترين گناه، يعني شرك و كفر بكشاند; قرآن مجيد اين حقيقت را ضمن آية 16 سوره حشر بيان كرده و بسياري از مفسران براي اين آيه، شأن نزولي ذكر كرده و گفتهاند: اين مسئله در مورد فردي است كه شيطان ابتدا او را به زنا و در مرحله بعد به قتل نفس و در آخرين مرحله او را به كفر و شرك وادار نمود; آنگاه گفت: من اكنون از تو بيزارم.(الميزان، علامه طباطبايي;، ج 19، ص 248 / مجمع البيان، طبرسي، ذيل آيه 16 سوره حشر.)

ب ـ وسوسه شيطان، هرگز موجب سلب آزادي و اختيار از انسان نميشود، بلكه انسان قادر است با قدرت ايمان، و توجه به ذات الهي و طلب كمك و تكيه به او در هر مرحله، خود را از گرفتار شدن در دام شيطان حفظ كند.